σπιτική αγάπη, καθημερινά
Μπισκότα με τζίντζερ (ή πιπερόριζα) από και για μικρά χεράκια. Αυτό το σύντομο video το φτιάξαμε πριν τα Χριστούγεννα με τα παιδιά. Είναι ένας τέλειος τρόπος να περάσετε ένα ήσυχο απόγευμα μακριά από το κρύο και τους γεμάτους δρόμους στην προετοιμασία των γιορτών. Με λίγο …
Πώς ψήνουμε την ιταλική πορκέτα εύκολα, χωρίς να χάσουμε χρόνο από την γιορτή και τους καλεσμένους μας; Είναι ένα εντυπωσιακό ρολό, με τραγανή πετσούλα και τρυφερό, σιγοψημένο ψαχνό.
Η γιαγιά Χριστίνα, μάνα του πατέρα μου, γεννήθηκε στην Αθήνα, όμως την Παραμονή των Χριστουγέννων την γιορτάζαμε σαν Ζακυνθινοί, όταν ήμουν παιδί. Και συνεχίζουμε να κρατάμε το έθιμο, με όλο το τελετουργικό, ανελλιπώς κάθε χρονιά και στο δικό μας σπίτι.
Βλέπεις, το γλυκό και αρωματικό αυτό Χριστόψωμο, σε σχήμα τεράστιας κουλούρας, είναι απλά η αφορμή για το μάζεμα και το μοίρασμα και τις ευχές της γιορτής. Σκέφτομαι πώς οι αρχαίοι πρόσφεραν ψωμιά στη Δήμητρα, πόσο κεντρικό ρόλο παίζει το ψωμί σαν αναπαράσταση του σώματος και πόσο οι Έλληνες το αγαπάμε σαν κάτι που θρέφει και δυναμώνει σαν τον αρχαίο πλακούντα. Ε, οι Ζακυνθινοί έκαναν την Κουλούρα τους γλυκιά, με πολλά καλούδια μέσα (ξηροί καρποί, σταφίδες και μπαχαρικά) και νηστίσιμη. Έτσι, την φτιάχνουν όλο τον Δεκέμβρη οι φούρνοι και την βρίσκεις στολισμένη με ζάχαρες χρωματιστές.
Το κόψιμο της Κουλούρας την Παραμονή των Χριστουγέννων μπερδεύεται με το λεγόμενο “πάντρεμα της φωτιάς”. Δηλαδή εκείνη τη μέρα βάζουν ένα μεγάλο ξύλο από δέντρο αρσενικό κι ένα από δέντρο θυληκό να κάψουν μαζί και να κρατήσουν όλο το βράδυ για κάθε βράδυ του Δωδεκαήμερου των Χρισουγέννων. Έθιμο που θυμίζει τον αρχαίο μύθο του Μελέαγρου.
Με την δύση του ήλιου, μαζεύονταν όλοι στα σπίτια τους. Συνήθως μόνο η οικογένεια, χωρίς πολλούς καλεσμένους, παρά μόνον όσους δεν μπορούσαν να κάνουν την δική τους Κουλούρα εκείνη τη χρονιά. Η Κουλούρα ήταν έτοιμη από το πρωί κι έκρυβε μέσα της ένα “ήβρεμα”, σαν το φλουρί της Πρωτοχρονιάς, που συμβόλιζε το Θείο βρέφος. Δίπλα της το λιβανιστήρι κι ένα ποτήρι με λάδι και κρασί μαζί. που συμβόλιζαν τα τρία δώρα των Μάγων. Κρατούσαν όλοι μαζί την Κουλούρα πάνω από την αναμένη εστία του σπιτιού που συμβόλιζε την αγάπη του Χριστού. Έψαλαν το απολυτίκιο των Χριστουγέννων «Η Γέννησίς Σου, Χριστέ ο Θεός ημών». Εμείς την κρατάμε πάνω από το αναμένο λιβανιστήρι, μιας και συνήθως δεν χωράμε γύρω από το τζάκι. Την Κουλούρα την κρατάμε όλοι, κι όποιος δεν φτάνει, κρατά τον ώμο του μπροστινού του. Στο τέλος, σταυρώνουμε την Κουλούρα με το λάδι και το κρασί. Καθώς πέφτει το λάδι στη φωτιά ή στο καρβουνάκι, βγαίνει μια φλόγα δυνατή. Αυτή λεν πως είναι η υπόσχεση της Ανάστασης. Η ίδια η Κουλούρα λεν πως συμβολίζει την Εκκλησία ή το Άστρο των Μάγων.
Η Κουλούρα κόβεται σε κομμάτια και μοιράζεται με προτεραιότητα στην οικογένεια, από τον μεγαλύτερο στον μικρότερο και μετά στους παρόντες συγγενείς και φίλους. Έπειτα ονοματίζονται και κόβονται και τα κομμάτια για τους απόντες. Όλοι παρακολουθούν με ενδιαφέρον να δουν σε ποιον έτυχε το “ήβρεμα”. Παλιά το τραπέζι ήταν λιτό, είχε μόνο την Κουλούρα και μπροκολίνα με ελιές. Σπίτι μας πάλι, όχι και τόσο. Έτσι, κρατάω πάντα το κομμάτι μου για το πιο γλυκό Χριστουγεννιάτικο πρωινό.
Για όλα αυτά ο ζακυνθινός ποιητής Ιωάννης Τσακασιάνος γράφει στους μοναδικούς «Σπουργίτες» του:
“Πού αλλού σε κόβουν με χαρές, με σμπάρα και με ούρα
Χριστοπαραμονιάτικη του τόπου μας κουλούρα”. Η συνταγή αυτή, λοιπόν, είναι της εγγονής του και γιαγιάς μου, Χριστίνας Τσακασιάνου.
Πάμε για τη συνταγή. Έχω μετρήσει κι έχω μετατρέψει τις ποσότητες της γιαγιάς (1 ποτήρι του νερού κι 1 δάχτυλο λάδι, 1 φλιτζανάκι του καφέ κονιάκ κλπ.) σε ml, γραμμάρια και δοσομετρικές κούπες. Στο σπίτι μου βέβαια, έχω ένα συγκεκριμένο ποτήρι του νερού φυλαγμένο, για να μετράω τις συνταγές της.
Βράζω τον γλυκάνισο με 60 ml νερό, σουρώνω και κρατάω το αφέψημά του. Διαλύω τη μαγιά και τη 1 κ.σ. ζάχαρη σε χλιαρό νερό. Ανακατεύω μαζί σε ένα μπωλ τη ζάχαρη με τον χυμό, το ποτό και το αφέψημα μέχρι να διαλυθεί.
Βάζω το μισό αλεύρι σε μεγάλη λεκάνη και κάνω μία γούβα. Ρίχνω το χλιαρό λάδι στη γούβα και τρίβω με τα δάχτυλά λίγο-λίγο το αλεύρι, να γίνει σαν τραχανάς. Ρίχνω τη μαγιά με λίγο ακόμα αλεύρι κι ανακατεύω καλά με τα χέρια. Διαλύω την σόδα στα υγρά και τα προσθέτω όλα μαζί με την κανέλα, το γαρύφαλο και την πορτοκαλόφλουδα στη λεκάνη. Ζυμώνω προσθέτοντας λίγο-λίγο το αλεύρι μέχρι να το πάρει όλο. Ζυμώνω καλά, μέχρι η ζύμη να είναι λεία, ελαστική και να μην κολλάει στα χέρια. Εδώ βοηθάει ο άντρας μου. Στην Πόλη λέει, ζυμώνανε οι άντρες, γιατί είχαν χέρια μεγαλύτερα, δυνατότερα και πιο ζεστά. Προσθέτω τις σταφίδες και τα καρύδια μετά για να μην ενοχολούν στο ζύμωμα.
Λαδώνω και αλευρώνω καλά ένα πολύ μεγάλο, στρογγυλό ταψί 36 εκ. Τυλίγω με αλουμινόταρτο μία κονσέρβα και την λαδώνω και αλευρώνω επίσης. Πλάθω τη ζύμη σαν μπάλα και την τρυπώ στο κέντρο. Περνάω τα δύο μου χέρια και διευρύνω την τρύπα με γρήγορες κυλινδρικές κινήσεις και τοποθετώ την κουλούρα στο ταψί. Βάζω στο κέντρο το κουτί για να μην κλεισει η τρύπα στο φούσκωμα. Την αφήνω να φουσκώσει, ενώ προθερμαίνω τον φούρνο στους 170 C.
Όταν έχει σχεδόν διπλασιαστεί μετά από 30′-40′, την ψήνω για περίπου 50′ στον προθερμασμένο φούρνο. Στο τέλος του χρόνου, αφαιρώ το κουτί για να ψηθεί και το κέντρο. Χαμηλώνω στους 140 C και την αφήνω να ψηθεί, όσο ακόμα χρειάζεται, ελέγχοντας κάθε 10′. Όταν είναι έτοιμη την αφήνω να κρυώσει λίγο, περίπου 10′ και μετά την βγάζω προσεκτικά σε σχάρα για να κρυώσει τελείως.
Μπορείτε να την περάσετε με ένα σιρόπι όταν είναι ζεστή και να την πασπαλίσετε με ζάχαρη χρωματιστή ή να την περάσετε με γλάσσο. Εγώ προτιμώ λίγη ζάχαρη άχνη, να μοιάζει σαν χιόνι. Μην ξεχάσετε το ήβρεμα, ε;!
Απίστευτο πλούτο έχουν οι πραδοσιακές κουζίνες που φτιάχνουν φαγάκια χορταστικά και νόστιμα από το τίποτα σχεδόν. Τα συστατικά αυτού του πιάτου είναι απλά κι οικονομικά, με την τέχνη του μάγειρα όμως γίνονται και εκλεκτοί λαχανοντολμάδες, κλασσική επιλογή στα γιορτινά τραπέζια του χειμώνα. Βλέπεις είναι πεντανόστιμοι, …
Οσομπούκο, το μοσχαρίσιο κότσι που δίνει το πιο νόστιμο Κυριακάτικο πιάτο με ελάχιστο κόπο. Θέλει μόνο χρόνο, κανάκεμα και καλή πρώτη ύλη. Εδώ έχω χρησιμοποιήσει οσομπούκο από μοσχάρι ελευθέρας βοσκής, κομμένο σε φέτες των 4 εκατοστών περίπου. Αυτό το βοηθάει να κρατήσει το σχήμα του …
Ενω μου αρέσουν τα φρέσκα παντζάρια και τα έπαιρνα με τις καλύτερες προθέσεις, συχνά τα άφηνα τα αργοσβήνουν στο ψυγείο γιατί … βαριόμουν το ξεφλούδισμα. Μέχρι που ανακάλυψα πως μπορείς να τα ψήσεις στο φούρνο ως έχουν και μετά απλώς να τρίψεις τη φλούδα και να φύγει. Αλήθεια δουλεύει και καθώς ψήνονται έχουν και καταπληκτική γεύση.
Το πρώτο που κάνω είναι να κόψω τα φύλλα των παντζαριών λίγο πιο πάνω από το βολβό. Τα φύλλα δεν γίνονται μόνο σαλάτα βραστή, σου έχω καταπληκτική συνταγή εδώ. Δεν κόβω τη ριζούλα τους για να μείνουν όλοι οι χυμοί μέσα στο παντζάρι. Μετά πλένω πολύ καλά τους βολβούς και τους τρίβω με βουρτσάκι. Τυλίγω τα παντζάρια καλά σε λαδόκολα και μετά σε αλουμινόχαρτο ή τα βάζω με τη λαδόκολα στη γάστρα.
Συνήθως δεν τα ψήνω μόνα τους, δηλαδή δεν ανάβω φούρνο μόνο για αυτά, αλλά τα βάζω σε ένα ράφι πάνω ή κάτω από ότι ψήνω εκείνη τη μέρα. Τα ψήνω μεταξύ 180 και 200 C ανάλογα με το τη θερμοκρασία θέλει και το ψητό για περίπου 40 με 50′ ανάλογα με την θερμοκρασία και το μέγεθος των παντζαριών. Είναι έτοιμα όταν ένα κοφτερό μαχαίρι γλυστράει μέσα τους με ευκολία. Αν δεν είναι ομοιόμορφα σε μέγεθος ξεκινώ στα 30′ να ελέγχω και να αφαιρώ σταδιακά τα μικρότερα παντζάρια από το πακετάκι τους.
Μόλις βγουν από το φούρνο, τα ξετυλίγω και τα αφήνω να κρυώσουν για να μπορώ να τα πιάσω. Τα πιάνω, πιέζω τη φλούδα και φεύγει πολύ εύκολα μόνη της. Συνήθως το κάνω ή με γάντι ή κάτω από τρεχούμενο νερό για να μη βάψουν τα χέρια μου. Κρατάνε για 3 μέρες στο ψυγείο κι αν θες μπορείς και να τα μαρινάρεις σε λαδόξυδο.
Η σαλατα προτείνω παρακάτω είναι τέλεια για τραπέζια γιατί μπορείς να την ετοιμάσεις από πριν και να προσθέσεις τα παντάρια με τη σάλτσα τους την τελευταία στιγμή πριν τη βγάλεις στο τραπέζι. Τα Χριστούγεννα τη συνδυάσω με κάποιο λευκό κατσικίσιο τυρί ή με ένα ψητό camembert. Την 25η Μαρτίου νομίσω πως ισορροπεί ωραία με την σκορδαλιά και τον τηγανητό μπακαλιάρο.
Ξεφλουδίζεις και κόβεις τα πορτοκάλια σε χοντρές φέτες ή τα φιλετάρεις ώστε να αφαιρέσεις την λευκή μεμβράνη. Αυτό το κάνεις πάνω από ένα βαθύ πιάτο ώστε να κρατήσεις τον χυμό των πορτοκαλιών. Χρειαζόμαστε 3 κ.σ. Αν χρειαστεί στύβεις τις ακριανές φέτες για να συμπληρώσεις ή ότι μείνει μετά το φιλετάρισμα. Κρατάς το πορτοκάλι σε ένα μπολ.
Χτυπάς μαζί σε βαζάκι ή με ένα σύρμα τον χυμό με το ξυδι, το ελαιόλαδο και αλατοπιπερώνεις. Κόβεις τα παντζάρια σε μεγάλες μπουκιές, τα βάζεις σε ένα μπολ και τα περιχύνεις με τη σάλτσα.
Όταν έρθει η ώρα να σερβίρεις απλώνεις τη ρόκα σε μια πιατέλα, προσθέτεις το παντζάρι, περιχύνεις με τη σάλτσα και προσθέτεις τελευταία τα πορτοκάλια για να μη βάψουν πολύ. Διορθώνεις το αλατοπίπερο και σερβίρεις.
Γιορτινή γεύση για να καλωσορίσουμε το Νέο Χρόνο. Το σερβίρω κρύο σε παγωμένη κανάτα με σφηνοπότηρα για να σερβίρονται οι καλεσμένοι καθώς φτάνουν. Δίπλα αφήνω ένα μπολάκι με καθαρισμένο ρόδι για να προσθέσει όποιος θέλει στο ποτήρι του. Στο ποτό χρησιμοποιώ φρέσκο χυμό από ρόδι. …
Το χοιρινό ρολό είναι από τα πιο δημοφιλή κι εύκολα πιάτα. Θέλει λίγη προσοχή στο ξεκίνημα, αλλά μετά σιγοψήνεται αφήνοντάς σε να ασχοληθείς με όλα τα υπόλοιπα. Απαραίτητα στοιχεία για την επιτυχία του όμως, είναι η καλή ποιότητα του κρέατος, η ενδιαφέρουσα γέμιση και το …
Είναι πολύ εντυπωσιακή και νόστιμη για τον γιορτινό μπουφέ, μη φοβηθείς να τη φτιάξεις αν είναι η πρώτη σου φορά. Είναι αυτό που λέμε δοκιμασμένη. Πρόκειται για μία συνταγή που έχω προσπαθήσει σε διάφορες εκδοχές και μου έχουν αποτύχει αρκετές. Αυτό βέβαια με παίδεψε αλλά δεν με πτόησε. Πιστεύω πως έχω καταλήξει σε μία εκδοχή πολύ νόστιμη κι εύκολη. Επίσης πρέπει να έχω ήδη κάνει όλα τα πιθανά λάθη που υπάρχουν, οπότε ελπίζω να σε οδηγήσω μακριά από κακοτοπιές.
Καλό είναι να διαλέξεις μια κολοκύθα ώριμη γύρω στα 3-4 κιλά. Ζήτησε από τον μανάβη σου να σου διαλέξει μία. Όταν είναι να κόψεις το καπάκι θα το κάνεις προσεκτικά με ένα πολύ κοφτερό μαχαιράκι για να μην παιδευτείς. Θα το τοποθετήσεις σε γωνία περίπου 45 μοιρών και θα κάνεις το άνοιγμα αρκετά μεγάλο ώστε να μπορέσεις εύκολα να την αδειάσεις και να την ξαναγεμίσεις. Θα την αδειάσεις μόνο από τα σπόρια της και θα προσέξεις να μην την τρυπήσεις ειδικά προς τον πάτο που λεπταίνουν τα τοιχώματά της. Τέλος καλό είναι να την ψήσεις στο ίδιο πυρίμαχο σκεύος που θα τη σερβίρεις μιας κι είναι επίφοβο να διαλυθεί όταν έχει ψηθεί και μαλακώσει κατά την μεταφορά. Εάν δεν έχεις κάτι κατάλληλο, χρησιμοποίησε ένα επίπεδο ταψί ώστε να “γλυστρήσει” μετά εύκολα στην πιατέλα.
Αν τη σερβίρεις στο τραπέζι, μπορείς να την κόψεις σε χοντρές φέτες όταν καθίσετε και να πάρει ο καθένας μία φέτα με γέμιση στο πιάτο του. Είναι πολύ βολική και στον μπουφέ γιατί κρατάει τη θερμοκρασία της. Όπως σερβίρονται οι καλεσμένοι θα μπορούν με την κουτάλα να παίρνουν και λίγο ψητή κολοκύθα από τα τοιχώματα.
Προθερμαίνεις το φούρνο στους 200C. Ζεσταίνεις το βούτυρο σε ένα βαθύ τηγάνι ή πλασωτέ κατσαρόλα. Τσιγαρίζεις το κρεμμύδι και τον κιμά για 8′ μέχρι να πιει τα υγρά του. Προσθέτεις το μπαχάρι, το πιπέρι, την κανέλα και αλατίζεις. Προσθέτεις το ρύζι κι ανακατεύεις μέχρι να γυαλίσει. Ρίχνεις το ζωμό και μαγειρεύεις ανακατεύωντας μέχρι να μαλακώσει το ρύζι. Μετά από 10 λεπτά περίπου αποσύρεις από τη φωτιά και προσθέτεις τα κρεμμυδάκια, τον άνηθο, τα κάστανα, το κουκουνάρι και τις σταφίδες.
Πλένεις καλά την κολοκύθα και κόβεις μία φέτα στην κορυφή για καπάκι. Αφαιρείς μόνο τα σπόρια και τις ίνες και πασπαλίζεις καλά το εσωτερικό με αλάτι, πιπέρι και μοσχοκάρυδο. Γεμίζεις με το μείγμα του ρυζιού χωρίς να το πιέσεις για να έχει χώρο να φουσκώσει. Βάζεις το καπάκι. Αλείφεις καλά με λάδι, τυλίγεις με λαδόκολα κι αλουμινόχαρτο και ψήνεις για 1 ώρα και 45 λεπτά. Ξεσκεπάζεις και ψήνεις για άλλα 20 λεπτά με μισή ώρα μέχρι να μαλακώσει καλά το ρύζι και να τρυπιέται η κολοκύθα με μια οδοντογλυφίδα.
Ένα κέρασμα γιορτινό που ζεσταίνει και γλυκαίνει. Πρόκειται για την αγγλική εκδοχή του mulled wine που είναι κάπως πιο ελαφριά από το γερμανικό Glühwein που συνήθως έχει περισσότερα μπαχαρικά και προσθήκη κάποιου σκληρού ποτού. Φέτος το κεράσαμε στο Bazaar του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων στο …